1. Nieprzewidywalne i niestabilne środowisko domowe: Alkoholizm może prowadzić do nagłych zmian nastroju, agresji, przemocy domowej oraz problemów związanych z zaniedbaniem obowiązków rodzicielskich. Dzieci mogą czuć się zagrożone, niepewne i niewspierane emocjonalnie.
2. Problemy emocjonalne: Dzieci z alkoholikami w rodzinie mogą doświadczać lęku, depresji, poczucia winy, wstydu, samotności, a także obniżonej samooceny. Mogą również naśladować zachowania dorosłych i stosować niezdrowe strategie radzenia sobie z sytuacjach stresowych.
3. Trudności w relacjach z rówieśnikami i nawiązywaniu więzi: Dzieci alkoholików mogą być bardziej wycofane, nieśmiałe lub agresywne w relacjach z rówieśnikami. Mogą również unikać nawiązywania bliskich więzi ze względu na niepewność związana z przywiązaniem emocjonalnym.
4. Problemy z nauką i osiągnięciami szkolnymi: Stres i trudności emocjonalne, które dzieci doświadczają w domu, mogą wpłynąć na ich koncentrację, motywację i zdolność uczenia się. Mogą mieć niższe wyniki w nauce oraz większe trudności w osiągnięciu sukcesów edukacyjnych.
5. Zagrożenie dla zdrowia fizycznego: Dzieci alkoholików mogą być bardziej narażone na chroniczne choroby, takie jak astma czy alergie, a także na urazy spowodowane zaniedbaniem lub przemocą.
6. Ryzyko rozwoju zaburzeń związanych z alkoholem: Dzieci alkoholików są bardziej narażone na rozwój problemów z alkoholem w przyszłości. Mogą zacząć pić wcześniej niż ich rówieśnicy i być bardziej podatne na uzależnienie.
7. Problemy z rozwojem osobowości: Dzieci alkoholików mogą mieć trudności z rozwojem zdrowych strategii radzenia sobie z problemami, a także z wykształceniem odpowiednich umiejętności społecznych i emocjonalnych.

Ważne jest, aby dzieci, które doświadczają problemów związanych z alkoholizmem rodzica, otrzymały odpowiednie wsparcie i pomoc. Terapia rodzinna, wsparcie grupowe, a także pomoc ze strony nauczycieli, doradców szkolnych czy innych dorosłych, mogą być kluczowe dla ich zdrowia emocjonalnego i dobrostanu. Dążenie do zapewnienia bezpiecznego, stabilnego i wspierającego środowiska oraz uczestniczenie w terapii może przyczynić się do złagodzenia negatywnych konsekwencji związanych z alkoholizmem ojca.

Pamiętaj, że każde dziecko jest inne i może przejawiać różne reakcje i objawy związane z problemem alkoholowym w rodzinie. W związku z tym indywidualne podejście do problemu oraz dostosowanie wsparcia do potrzeb dziecka są kluczowe dla jego prawidłowego funkcjonowania.

Strategie radzenia sobie dla dzieci z rodzin, gdzie występuje alkoholizm

Dzieci z rodzin alkoholowych potrzebują skutecznych strategii radzenia sobie, aby zminimalizować negatywne skutki alkoholizmu w ich życiu. W tym artykule omówimy różne strategie radzenia sobie, które mogą pomóc dzieciom z rodzin, gdzie występuje alkoholizm, w poradzeniu sobie z trudnościami i stawianiu czoła wyzwaniom.

Uznanie i zrozumienie problemu

Dzieci powinny zdawać sobie sprawę, że problem alkoholowy rodzica nie jest ich winą ani odpowiedzialnością. Ważne jest, aby nauczyły się rozróżniać między zachowaniami rodzica a ich uczuciami i potrzebami. Zrozumienie, że alkoholizm to choroba, może pomóc dziecku spojrzeć na sytuację z większym zrozumieniem i empatią.

Rozwijanie umiejętności komunikacji

Nauka wyrażania uczuć i emocji w zdrowy sposób jest kluczowa dla dzieci z rodzin alkoholowych. Dzieci te mogą potrzebować pomocy w nauce, jak wyrażać swoje obawy, smutek czy złość w sposób konstruktywny, zamiast zamykać się w sobie lub wykorzystywać negatywne strategie radzenia sobie.

Budowanie sieci wsparcia

Dzieci z rodzin alkoholowych powinny dążyć do stworzenia sieci wsparcia, w skład której wchodzą zarówno rówieśnicy, jak i dorośli. Mogą to być nauczyciele, trenerzy, sąsiedzi, członkowie rodziny czy przyjaciele. Dzieci, które mają wsparcie emocjonalne, będą lepiej radzić sobie z trudnościami i stresującymi sytuacjami.

Uczestnictwo w grupach wsparcia lub terapii

Grupy wsparcia dla dzieci z rodzin alkoholowych, takie jak Alateen, mogą być bardzo pomocne w nauce zdrowych strategii radzenia sobie i dawaniu poczucia, że nie są same w swoich doświadczeniach. Terapia indywidualna lub rodzinna może również pomóc dziecku w rozwoju umiejętności radzenia sobie, zrozumieniu swoich uczuć i emocji oraz przepracowaniu traum związanych z alkoholizmem rodzica.

Zdrowe sposoby spędzania czasu wolnego

Aktywności, które angażują ciało i umysł, mogą pomóc dzieciom z rodzin alkoholowych w radzeniu sobie ze stresem i trudnościami. Wprowadzenie do życia takich aktywności jak sport, sztuka, muzyka czy wolontariat może przynieść ulgę emocjonalną i pomóc w rozwijaniu pozytywnego poczucia własnej wartości. Dodatkowo, te działania mogą pomóc dzieciom w nawiązywaniu zdrowych relacji z rówieśnikami i dorosłymi.

Rozwijanie umiejętności samoopieki

Dzieci z rodzin alkoholowych często przyjmują rolę opiekuna emocjonalnego swoich rodziców, co może prowadzić do zaniedbania własnych potrzeb. Ważne jest, aby nauczyć dzieci, jak dbać o siebie, zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie. Praktykowanie samoopieki może obejmować dbanie o zdrowy tryb życia, wyznaczanie granic, uczestniczenie w terapii czy praktykowanie relaksacji i uważności.

Edukacja na temat alkoholizmu

Zrozumienie alkoholizmu jako choroby może pomóc dzieciom lepiej zrozumieć swoją sytuację i oczekiwać realistycznych zmian ze strony rodzica. Uczyć się na temat alkoholizmu można z książek, artykułów, filmów czy uczestnicząc w spotkaniach grup wsparcia.

Podsumowanie

Dzieci z rodzin alkoholowych mają wiele wyzwań do przezwyciężenia, ale rozwijanie skutecznych strategii radzenia sobie może pomóc im w poradzeniu sobie z trudnościami i dążeniu do zdrowego i szczęśliwego życia. Wsparcie ze strony nauczycieli, doradców, opiekunów czy terapeutów jest kluczowe dla nauki tych umiejętności oraz dla ochrony dobrostanu emocjonalnego i psychicznego dzieci.

• Alkoholizm
• Uzależnienie od palenia (uzależnienie od nikotyny)
• Uzależnienie od kofeiny
• Uzależnienie od benzodiazepin (składników leków)
• Uzależnienie od adrenaliny
• Narkomania (narkotyki, używki, rozcieńczalnik,  konopie)
• Zaburzenia odżywiania – napadowe objadanie się
• Uzależnienie od cukru i innej niezdrowej żywności,  tłuszczu zwierzęcego, hydrolizatu białka itd.

W kwestii (pomijając uzależnienia od czynności, o których będzie w innym artykule) merytorycznej uzależnienie (nałóg) jest to fizyczne używanie substancji, które powoduje poważne objawy, gdy substancja jest używana wielokrotnie, zwiększana jest jej ilość, a gdy staje się bezużyteczna, wzrasta niekontrolowana chęć zażywania. Jest to stan, który prowadzi do pogorszenia stanu psychicznego i czasami zaburzeń somatycznych.

Początki uzależnienia

Ludzie mogą początkowo związać się z narkotykami i alkoholem z wielu różnych powodów, takich jak ciekawość, akceptacja społeczna, chęć spędzenia miło czasu lub złagodzenia innych problemów, takich jak stres, lęk czy depresja. Jednak dla niektórych osób używanie narkotyków i alkoholu może stać się czymś więcej niż tylko dorywczym zachowaniem.

Kiedy uzależnienie jest problemem?

Częstotliwość zażywania lub ilość zażywanych substancji nie decyduje o tym, czy dana osoba ma problem z narkotykami lub alkoholem. Chodzi raczej o konsekwencje zażywania. Jeśli w życiu zaczynają się pojawiać problemy, to używanie substancji mogło przejść od zachowania swobodnego do problemowego, gdzie ich używanie przestaje być dobrowolne, a zaczyna być potrzebą psychiczną i fizyczną.

Niektóre obszary życia danej osoby, na które może to mieć wpływ, to związki; kłótnie z partnerami mogą się nasilać, można stracić przyjaciół. Może dojść do zaniedbania obowiązków, co może mieć wpływ na pracę, życie domowe lub naukę. Podejmowanie ryzyka może wzrosnąć, takich jak seks bez zabezpieczenia lub jazdy po pijanemu, a w rezultacie kłopoty prawne mogą wystąpić.

Czynniki sprzyjające uzależnieniom

• Czynniki osobiste – Czynniki osobiste to przede wszystkim stan psychiczny, działanie funkcji układu nagrody, zahamowanie w wyższym mózgu, a także cechy charakteru sprzyjające uzależnieniom.
• Impulsywność – Impulsywność jest cechą która polega na podejmowaniu szybkich działań w celu zaspokojenia natychmiastowego pragnienia, nawet jeśli może to mieć niekorzystne konsekwencje w przyszłości.
• Czynniki docelowe – Wywoływanie euforii, objawy odstawienia
• Czynniki środowiskowe – Łatwość pozyskiwania substancji.

Objawy problemów z uzależnieniem

Używanie narkotyków i alkoholu może przekroczyć granicę od zwykłego używania do nadużywania, ponieważ może się wydawać, że jest odpowiedzią na potrzebę; zwiększenia pewności siebie, zaprzestania odczuwania stresu lub depresji, lub odrętwienia bólu psychicznego. Może działać jako coś, co wypełnia emocjonalną pustkę. Jednak uczucie ulgi uzyskane dzięki tym substancjom jest tylko tymczasowe, ponieważ uzależnienie jest objawem głębszych problemów emocjonalnych, a przyczyny leżące u podstaw potrzeby ich zażywania nie zostały uwzględnione.

Objawy uzależnienia dzieli się na objawy psychologiczne (tzw. „uzależnienie psychiczne”) oraz fizyczne objawy odstawienia (tzw. „uzależnienie fizyczne”). Psychologiczne uzależnienie występuje we wszystkich substancjach (w tym tych zawartych w żywności, takiej jak kofeina i cukier) i działaniach, ale fizyczne uzależnienie nie zawsze występuje we wszystkich uzależnieniach. Fizyczne uzależnienie to przede wszystkim problem w przypadku narkotyków, alkoholu i tym podobnych substancji.

• Psychiczna zależność – wyeliminowanie używania substancji staje się niemożliwe. Przerwanie stosowania powoduje silny dyskomfort jako objaw wycofania psychicznego i obserwuje się zachowania takie jak poszukiwanie odpowiedniej substancji.
• Fizyczne uzależnienie – pojawiają się objawy odstawienia, takie jak drgawki, mogą pojawić się po zaprzestaniu stosowania. Wiadomo, że występuje głównie w alkoholu, morfinie, nikotynie i kwasie barbiturowym.

Wpływ osoby uzależnionej na otoczenie

Uzależniony nie tylko szkodzi sobie, ale także zwykle oddziałuje na  społeczeństwo, wiele uzależniających narkotyków jest zabronionych przez prawo z tego względu.

• Uzależnieni mają często obsesję tylko na punkcie uzyskania substancji/działania, łatwo porzucają inne obowiązki społeczne, tracą motywację do nauki i pracy. W rezultacie są skłonni do popełniania czynów przestępczych lub pożyczania pieniędzy w celu uzyskania środków na zdobycie środków.
• Zanim pacjent wpadnie w tarapaty i zwróci się o pomoc medyczną, w tarapatach często znajduje się jego otoczenie.
• Przymusowe leczenie osoby, która nabawiła się uzależnienia, jest kosztem publicznym.

Psychoterapia uzależnień od substancji psychoaktywnych

Psychoterapia i doradztwo mogą pomóc zbadać korzenie tego, co leży u podstaw potrzeby zażywania narkotyków i alkoholu, zapewniając zrozumienie i jasność. Może to prowadzić do zdrowszych sposobów radzenia sobie z tymi problemami i większego poczucia dobrobytu.

Psychoterapia jest jednym z podstawowych kroków w leczeniu każdej formy uzależnienia. Nawet najskuteczniejsze nowoczesne leki nie przyniosą pożądanego efektu, jeśli sam pacjent tak naprawdę nie chce pozbyć się choroby. Nie ma jednak jednolitego programu psychoterapii uzależnień, schemat leczenia powinien być zawsze dostosowany do konkretnej osoby, biorąc pod uwagę typ jej osobowości, czas trwania uzależnienia, jego formę i szereg innych czynniki. Wybrani terapeuci z naszej bazy mają wieloletnie doświadczenie we wspieraniu osób, które cierpią z powodu uzależnienia od narkotyków i alkoholu.

W przypadku uzależnień zaleca się również udział w grupach samopomocowych, gdzie osoby z podobnymi problemami mogą dzielić się swoimi doświadczeniami (zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi), rozmawiać o trudnościach pojawiających się w procesie terapii, opowiadać o sukcesach. To na tej zasadzie „działa” jeden z najsłynniejszych programów rehabilitacyjnych „12 kroków” (w klubie AA).

Psychoterapia podtrzymująca

Nawet po zakończeniu rehabilitacji nadal istnieje ryzyko nawrotu. Załamanie, które może być wywołane różnymi stresującymi sytuacjami, może doprowadzić do nawrotu do uzależnienia. Dlatego zalecane jest, aby nadal spotykał się z terapeutą na tzw. terapii podtrzymującej. Pomoże to nie tylko uniknąć nawrotów, ale także poradzić sobie z nieuniknionymi problemami psychologicznymi, które pojawiają się podczas poszukiwania nowej pracy, spotkań z kolegami i nawiązywania relacji w rodzinie.