Przemoc finansowa w związku jest formą nadużycia, gdy jeden bliski partner lub inna bliska osoba ma kontrolę nad dostępem drugiej osoby do zasobów ekonomicznych, co zmniejsza zdolność ofiary do samodzielnego utrzymania się i zmusza ją do uzależnienia finansowego od sprawcy.

W kontekście problemów psychicznych nie chodzi tu tylko o szeroko znane nadużycia finansowe, które polegają na nielegalnym lub nieuprawnionym korzystaniu z majątku, pieniędzy, książeczki emerytalnej lub innych kosztowności danej osoby (w tym np. zmiany woli osoby do wyznaczenia sprawcy jako spadkobiercy), ale także o nadużycie, które polega na przejęciu kontroli np. nad finansami domowymi i odebraniu autonomii.

Nadużycia finansowe w sytuacji przemocy domowej to najczęściej:

• Uniemożliwianie ofierze nabywania zasobów.
• Zmuszanie do spieniężenia, sprzedaży lub podpisania wszelkich posiadanych aktywów finansowych (np. obligacji, akcji lub nieruchomości).
• Zmuszanie do wyrażenia zgody na pełnomocnictwo, aby mogło podpisywać dokumenty prawne.
• Zmuszanie do pracy w firmie rodzinnej za niewielką lub żadną pensję
• Ograniczanie możliwości znalezienia pracy, utrzymania lub rozwoju kariery oraz nabywania aktywów.
• Uniemożliwienie ofierze uzyskania wykształcenia.
• Wydawanie pieniędzy ofiary bez jej zgody kradzież, tworząc np. dług.
• Wykorzystywanie wszelakich innych niepieniężnych zasobów ekonomicznych ofiary.
• Odmawianie bliskiej osobie jedzenia, dachu nad głową itd.
• Zaciąganie długów na ofiarę, zmuszanie do podpisywania dokumentów.
• Zakłócanie wyników w pracy, np. dzwoniąc do non-stop, ciągłe odwiedzać Twoje miejsce pracy bez zapowiedzi itp.
• Przejmowanie zasiłków ofiary i zmuszanie ofiary do „błagania o pieniądze”.

Przemoc finansowa po co?

Przemoc finansowa jest często wykorzystywana jako mechanizm kontrolny w ramach szerszego schematu przemocy domowej, która może obejmować przemoc werbalną, emocjonalną, fizyczną i seksualną. Ograniczając dostęp ofiary do zasobów ekonomicznych, ofiara ma ograniczone możliwości wyjścia ze związku opartego na przemocy psychicznej lub przemocy fizycznej.

Oto sposoby, w jakie sprawcy mogą wykorzystywać nadużycia ekonomiczne w połączeniu z innymi formami przemocy domowej:

• Używanie siły fizycznej lub groźby przemocy w celu zdobycia pieniędzy.
• Zapewnienie pieniędzy na potrzeby seksualne.
• Kontrolowanie dostępu do telefonu, pojazdu lub możliwości robienia zakupów, jak i inne formy izolacji .
• Grożenie eksmisją z domu bez wsparcia finansowego.
• Wykorzystywanie niekorzystnej sytuacji ekonomicznej ofiary.
• Obwinianie ofiary za niezdolność do zarządzania pieniędzmi.

Tworzenie poczucie bycia ofiarą często występuje na wszystkich poziomach społeczno-ekonomicznych. Ofiary często nie mają jak wyjść z toksycznych relacji, gdyż nie mają „własnych dochodów”.

Przemoc finansowa – jak wyjść z sytuacji bycia ofiarą?

Kiedy ofiary opuszczą swoich sprawców, mogą być oszołomione rzeczywistością, w jakim stopniu nadużycia pozbawiły ich autonomii. Z powodu nadużyć ekonomicznych i izolacji ofiara zwykle ma bardzo mało własnych pieniędzy i niewielu ludzi, na których może polegać, szukając pomocy. Wykazano, że jest to jedna z największych przeszkód stojących przed ofiarami przemocy domowej i najsilniejszy czynnik, który może zniechęcić je do opuszczenia sprawców. Oprócz braku środków finansowych, ofiarom przemocy często brakuje specjalistycznych umiejętności, wykształcenia i szkoleń niezbędnych do znalezienia pracy zarobkowej, zwłaszcza gdy ma się jeszcze kilkoro dzieci na utrzymaniu.

Osoby powracające do zdrowia, które doświadczyły nadużyć finansowych, potrzebują przede wszystkim popracować nad odzyskaniem poczucia własnej wartości. Wyszkolony psychoterapeuta (przejdź do listy terapeutów) może pomóc ludziom przepracować intensywne emocje, takie jak strach, bezradność i wstyd. Relacja psychoterapeutyczna jest bezpiecznym miejscem odbudowy poczucia własnej wartości i odnowienia poczucia nadziei. Jeśli dochodzisz do siebie jako ofiara po nadużyciach ekonomicznych, wiedz, że nie jesteś sam/a. Wiele osób przeżyło nadużycia i dziś wiedzie szczęśliwe, niezależne życie.

W zdrowej relacji, w zdrowym związku zdrowa relację finansowa, powinna wyglądać mniej więcej tak:

• Partnerzy mogą nie zgadzać się co do swoich finansów, ale nadal wspólnie pracować nad znalezieniem kompromisu.
• Obaj partnerzy wiedzą, gdzie są przechowywane ich pieniądze i jak są wydawane.
• Obaj partnerzy mogą samodzielnie uzyskać dostęp do pieniędzy, jeśli ich potrzebują.
• Każdy partner ma równy głos w większych zakupach.
• Zasady te powinny obowiązywać nawet wtedy, gdy jeden partner zarabia więcej pieniędzy.

Przemoc fizyczna to użycie siły fizycznej przeciwko komuś, która powoduje obrażenia i może zagrażać ofierze. Dotyczy to nie tylko huligańskich wybryków i innych tego typu spraw, ale także zacisza domowego. Przemoc fizyczna może się przydarzyć każdemu nawet w najbardziej intymnym związku, takim jak małżeństwo, konkubinat, partnerstwo, rodzina czy też w gronie przyjaciół. Przemoc domowa ma wiele aspektów, może przejawiać się poprzez:

• agresję fizyczną;
• groźby przemocy;
• bicie;
• kopanie;
• gryzienie;
• popychanie;
• krępowanie;
• policzkowanie;
• rzucanie przedmiotami;
• wykorzystywanie seksualne;
• kontrolowanie;
• dominację;
• zastraszanie;
• i zaniedbywanie.

Chociaż często uważa się, że kobiety są głównymi ofiarami, może to przydarzyć się również mężczyznom. Przemoc domowa może występować w każdym przedziale wiekowym, etnicznym i społeczno-ekonomicznym, w parach heteroseksualnych i związkach partnerskich osób tej samej płci. Celem przemocy domowej jest przejęcie kontroli nad drugą osobą. Dominowanie i zastraszanie, a skutki dla ofiary mogą być druzgocące, nie oddziaływują jedynie na ciało, ale także na psychikę i trwają zwykle długo.

Ten rodzaj przemocy charakteryzuje się kształtowaniem klimatu lub wzorca zachowań, a ważnym elementem identyfikacji przemocy domowej jest systematyczny, powtarzalny charakter (nie są to pojedyncze incydenty). Przemoc emocjonalna może być zamierzona lub nieświadoma, ale zawsze jest to zachowanie ciągłe, a nie odosobniony incydent.

Ofiary przemocy fizycznej i psychicznej

Ktoś, kto cierpiał w przeszłości z powodu przemocy domowej, może odczuwać niepokój, strach i stres; depresje, ma zwykle niską samoocena, może mieć zespół stresu pourazowego (PTSD) i może mieć myśli samobójcze. W wyjątkowych przypadkach mogą rozwinąć się objawy psychosomatyczne lub problemy z jedzeniem – zaburzenia odżywiania.

Ofiary przemocy domowej mogą czuć się odizolowani od przyjaciół i rodziny z powodu poczucia wstydu lub poczucia winy. Czują się winne danej sytuacji, która się wydarzyła lub często mają uczucie, że ​​„sprowokowali” nadużycie.

Pomoc osobom, które doświadczyły przemocy domowej

Osoby podatne na przemoc emocjonalną i emocjonalną w domu charakteryzują się takimi cechami, jak zwiększona podejrzliwość i skłonność do zazdrości, nagłe i gwałtowne wahania nastroju, brak samokontroli, skłonność do usprawiedliwiania przemocy i agresji. Również osoby dopuszczające się przemocy psychicznej i fizycznej często mają zaburzenia osobowości.

Nierzadko zdarza się, że sprawcy przemocy unikają prac domowych lub szukają pełnej kontroli nad budżetem rodzinnym. Sprawcy potrafią bardzo manipulować, angażując przyjaciół, a nawet krewnych ofiary po swojej stronie i obwiniając ofiarę za popełnioną przemoc.

Ofiary takiej przemocy to osoby, które cierpią na wielu aspektach. Ucierpieć może w zasadzie każdy aspekt życia, wszystko, a przede wszystkim  zdrowie może ulec pogorszeniu, warto jednak mimo wszystko sięgnąć po pomoc, by w jakiś sposób się poradzić sobie z tym, co się stało lub się wydarzyło. Pomóc może rozmowa z profesjonalnym psychoterapeutą w poufnym i bezpiecznym środowisku. Rozmowa z terapeutą może zapewnić wsparcie potrzebne do zbadania złożonych uczuć i emocji doświadczanych w wyniku przemocy fizycznej. Poprzez słuchanie bez osądzania psychoterapeuta może pomóc osobie zrozumieć i wyraźniej widzieć. Psychoterapeuci z naszej bazy mają w tym względzie umiejętności, wiedzę i doświadczenie.

Przemoc może przybierać różne formy, np. fizyczną, emocjonalną, psychiczna, rasową lub seksualną. Do przemocy może dochodzić w różnych okolicznościach, np. w domu rodzinnym, w małżeństwie, w pracy, szkole lub na uczelni. Dotyczy to także dowolnych momencie życia – w dzieciństwie, w  okresie dojrzewania, w połowie życia, a także  podeszłym wieku. Nadużycia mogą doświadczać zarówno mężczyźni, jak i kobiety oraz osoby bez względu na rasę, klasę czy orientację seksualną. Znęcanie się polega na sprawowaniu władzy, podporządkowaniu się i kontroli – dotyczy to sytuacji, gdy wyrządzana jest krzywda, wbrew woli, wiedzy lub zrozumieniu ofiary. Psychoterapia w tym zakresie przede wszystkim pomaga w zbadaniu wpływu takich okoliczności.

Wszelkiego rodzaju przemoc, nadużycia są bardzo traumatycznym przeżyciem i mogą pozostawić trwałe ślady emocjonalne, schematy myśleniowe,  wpływając na wiarę w siebie, relacje i jakość życia osoby maltretowanej. Trauma związana z przemocą – czy to fizyczną, seksualną czy psychiczną – jest naturalną reakcją na stres, strach lub niepokój związany z wydarzeniami lub trwającymi okolicznościami.

Wiele osób, które były lub są maltretowane jako dzieci, nastolatki lub dorośli, radzi sobie, odsuwając traumę na bok. Często jednak trauma z odległej lub niedawnej przeszłości powraca lub staje się nie do zniesienia w aktualnie krzywdzącym związku, co prowadzi do niepokoju i zbyt silnych emocji. Powrót dawnego stresu traumatycznego często ma swoje źródło w aktualnym życiu lub doświadczeniu.

Podstawowe metody nadużyć, przemocy psychicznej, emocjonalnej

Gdy myślimy o nadużyciach, najpierw zwykle może przyjść na myśl przemoc fizyczna, nadużycia jednak zwykle mogą przybierać różne formy. Przemoc psychiczna, emocjonalna jest tak samo poważna jak przemoc fizyczna. Można się pokusić o wypisanie podstawowych elementów przemocy psychicznej:

• stosowanie podniesionego głosu, krzyków, wrzasków;
• wyzywanie kogoś;
• próba zmuszenia do kwestionowania własnego zdrowia psychicznego (gaslighting);
• ciągła krytyka;
• zniszczenie mienia;
• wmawianie kłamstwa;
• uwięzienie w domu, uniemożliwienie wyjścia;
• naruszanie prywatności;
• karanie za to, że nie zgadzamy się z tym, czego ktoś od nas chce;
• próba kontrolowania życie;
• izolowanie od rodziny i przyjaciół;
• odmawianie zaufania, na przykład działanie zazdrosne lub zaborcze, próbując odizolować partnera od rodziny lub przyjaciół;
• rzucanie obelg lub wyśmiewanie się w inny sposób;
• domaganie się, aby wiedzieć, gdzie partner jest w każdej minucie;
• monitorowanie, dokąd idzie partner, do kogo dzwonią i z kim spędzają czas;
• poniżanie partnera;
• wysuwanie oskarżeń o oszustwo;
• zazdrość o relacje zewnętrzne;
• seryjne oszukiwanie;
• obwinianie kogoś za swoje zachowanie;
• próba kontrolowania wyglądu;
• groźby subtelne lub jawne.

Ofiary takiej przemocy często mają problem z poczuciem winy. Jeśli ktoś został emocjonalnie wykorzystany, ważna jest świadomość, że to nie nasza wina. Nie ma też „właściwego” sposobu, aby się z tym pogodzić. Przemoc emocjonalna nie jest normalna, ale nasze uczucia są.

Problemy wynikające z nadużyć

Na początku ofiara nadużyć zwykle może zaprzeczać, że coś jest „nie tak”. Znalezienie się w takiej sytuacji może być szokujące i takie zwykle jest. Ofiara przemocy zwykle ma wrażenie i ma nadzieję, że się po prostu myli. Zwykle towarzyszy temu dezorientacja, strach, beznadzieja, wstyd.

Ten emocjonalny ciężar może również powodować behawioralne i fizyczne skutki uboczne. Mogą wystąpić:

• trudności z koncentracją;
• zmienny nastrój;
• napięcie mięśniowe;
• koszmary senne;
• przyspieszone bicie serca
• a także różne bóle i dolegliwości bólowe, zwane psychosomatycznymi.

Długotrwałe skutki znęcania się, przemocy psychicznej

Uczucia i emocje powstałe w wyniku znęcania się mogą ujawnić się na wiele sposobów, u różnych osób i w odmiennych połączeniach, a nawet w seriach. Emocje te obejmują traumę, strach, wątpliwości co do winy, poczucie winy, złość, wstyd, melancholię, smutek i depresję. Nabyte sposoby radzenia sobie z tymi problemami, mogą także prowadzić do problemów natury fizjologicznej (problemy ze snem, jedzeniem i koncentracją), a także nadużywania używanie alkoholu lub narkotyków, co w końcowym efekcie może prowadzić do zrujnowania życia.

W późniejszych związkach osób, które doświadczały nadużyć, często pojawia się problem zaufania, a izolacja może dodatkowo pogłębić poczucie bezradności, które uniemożliwia znalezienie sposobów na znoszenie tego, co może wydawać się nie do zniesienia. Dla osób znajdujących się obecnie w sytuacji przemocy poradnictwo dla par może być trudne, ale pomoc w zrozumieniu problemu przemocy i odnalezieniu własnego głosu może przynieść wiele korzyści.

Warto jeszcze wspomnieć o nadużyciach finansowych, praktycznie się o nich nie mówi i mniej się je bada, ale one także mogą prowadzić do wielu takich samych problemów. Podobnie jak wiele innych form znęcania się, opiera się na problemach z kontrolą i władzą.

Różne poważne badania pokazują, że przemoc emocjonalna może być tak samo szkodliwa jak przemoc fizyczna. Z biegiem czasu oba mogą przyczynić się do niskiej samooceny, chronicznych bólów, bezsenności, wycofania społecznego i depresji. Niektórzy badacze teoretyzują, że przemoc emocjonalna może przyczynić się do rozwoju takich stanów, jak zespół przewlekłego zmęczenia i fibromialgia.

Jak działa psychoterapia w przypadku nadużyć i przemocy psychicznej

Omówienie uczuć związanych z jakąkolwiek formą znęcania się z profesjonalnym psychoterapeutą może bardzo pomóc. Poszukiwanie pomocy w przypadku znęcania się i związanej z tym traumy może być zniechęcające, ale już podjąłeś/podjęłaś pierwszy krok czytając powyższy tekst

Psychoterapia w zakresie nadużyć i przemocy z jednym naszych profesjonalnych psychoterapeutów z naszej bazy, to praca nad określeniem zakresu, wpływu i sposobu radzenia sobie z doświadczeniami nadużyć, znęcania się, czy to w przeszłości czy też obecnie,  Dzięki tej eksploracji i wsparciu, terapia doradcza pomoże rozwinąć  ofiarom nowe siły, aby poradzić sobie z traumą i jej emocjonalnymi następstwami.Z reguły w większości nurtach psychoterapii wszystkie rozmowy z terapeutą są prywatne i poufne. Terapeuci są przede wszystkim po to, by  udzielać wsparcia i wskazówek wyjścia z problemów i zmiany sposobów myślenia i podejmowania decyzji.

Jeszcze na koniec warto dodać, że psychoterapia ofiar nadużyć, dotyczy nie tylko bezpośrednio samej ofiary. Czasami osoby, które były świadkami znęcania się lub bliskimi osobami trzecimi, również cierpią na traumatyczne lęki i niepokój i mogą chcieć skorzystać z podobnych terapii.

Aby uzyskać więcej informacji na temat psychoterapii i poradnictwa dla ofiar konkretnych form znęcania się, wybierz psychoterapeutę, czy to z Twojego miasta, czy też online i skontaktuj się z nim.